Traumatische ervaringen

Een traumatische ervaring ontstaat door een gebeurtenis die zo erg is dat je er achteraf nog heel lang erg mee bezig bent. Ook al is het voorbij, in het denken en voelen komt het steeds terug.

Als je iets ernstigs hebt meegemaakt en je hebt al langere tijd last van herbelevingen, prikkelbaarheid, schrikachtigheid, stemmingswisselingen, nachtmerries die je dagelijkse leven sterk (negatief) beïnvloeden, dan kun je een Post Traumatische Stress Stoornis hebben. Alle problemen die een Post Traumatische Stress-Stoornis tot gevolg kunnen hebben, hebben gemeen dat ze de normale menselijke ervaringen ver te boven gaan en dat iemands gevoel van basis-veiligheid er ernstig door kan worden aangetast, eenmalig ofwel langdurig.

Post traumatische stress stoornis (PTSS)
Een aantal kernkenmerken van een posttraumatische stress-stoornis zijn:

• Blootstelling: ervaring van een situatie waarin de dood, ernstige verwonding of seksueel misbruik dreigt/ plaatsvindt, ervaren door jezelf of gezien bij iemand anders.

• Een reactie van intense angst, hulpeloosheid of verschrikking op deze ervaring.

• Aanhoudende herbeleving van de gebeurtenis door terugkerende, opdringerige herinneringen, flashbacks en nachtmerries. De persoon voelt zich vaak droevig, onrustig of paniekerig wanneer zij blootgesteld wordt aan dingen die aan de gebeurtenis herinneren.

• Vermijding van alles wat de persoon aan het trauma herinnert. Hierbij kan het gaan om niet willen praten over de ervaring, hoewel sommige vrouwen door een fase gaan waarbij ze juist heel veel over hun trauma spreken.

• Gedachteveranderingen of stemmingswisselingen, zoals blijkt uit geheugenverlies, voor een belangrijk onderdeel van het trauma; overdreven en veelvoorkomende negatieve gevoelens over jezelf, anderen en de wereld; vervormde ideeën over de oorzaak of gevolgen van het trauma die leiden tot jezelf of anderen de schuld geven; negatief emotioneel perspectief; verminderde interesse en deelname aan activiteiten die je eerder leuk vond; een gevoel van afzondering van jezelf of anderen; op lange termijn niet in staat om oprechte positieve emoties te tonen.

• Verhoogde Waakzaamheid: toename in de volgende gedragingen volgend op het trauma: irritatie, woede, zelf-destructieve neigingen, overdreven schrikreacties, concentratieproblemen en slaapstoornissen.

---

• Een traumatische bevalling
Het is misschien lastig om te begrijpen hoe iets ‘natuurlijks’ als een bevalling traumatiserend kan zijn. Echter kun je als een bevalling heftig verloopt, traumagerelateerde klachten ontwikkelen. Risicofactoren voor PTSS na een bevalling kunnen zijn:
• zwangerschapscomplicaties
• een spoedkeizersnede
• lange of juiste (te) korte bevalling
• complicaties bij je kindje
• zeer pijnlijke bevalling
• gevoel van verlies van controle tijdens je bevalling
• eerder meegemaakte (seksuele) trauma's

Het is belangrijk om je ervan bewust te zijn dat PTSS na bevalling een normale respons is op een traumatische ervaring. Het herbeleven van de gebeurtenis met flashbacks, begeleid door ongerustheid en angst liggen buiten jouw controle. Het is een psychisch verwerkingsproces voor een extreem enge ervaring – niet een teken van eventuele persoonlijke ‘zwakte’ of onvermogen om met de gebeurtenis om te gaan.

Therapie kan je helpen deze nare herinnering(en) te verwerken. Gun jezelf de tijd en hulp om al je beelden en herinneringen te verwerken zodat je uiteindelijk minder last hebt van deze beelden en herinneringen. 

---

• Een (auto-)ongeluk
Als je een ongeluk krijgt of ziet, kan dat traumatisch zijn. Meestal verwerken slachtoffers dit goed, maar soms is de herinnering te heftig en ontstaat PTSS. Als je merkt dat je na een auto-ongeluk, niet meer de auto in durft of zelf durft te autorijden, dat je schrikachtig bent, nachtmerries hebt, sneller woede-uitbarstingen hebt, snel overprikkeld bent, kun je te maken hebben met een PTSS als gevolg van het ongeluk.

---

• Misbruik en geweld
Maar ook n.a.v. seksueel en/of lichamelijk geweld, het meemaken van een geweldsincident, het meemaken van oorlogsgeweld kun je post traumatische stress klachten ontwikkelen.

---

BEHANDELING
CGT en EMDR zijn wetenschappelijk aangetoonde therapieën voor de behandeling van PTSS. NW-Psychologie biedt deze behandelingen. Zie voor verdere uitleg van de behandelmethoden Psychotherapie.